نقدهای نیچه به علم جدید
نویسنده
چکیده مقاله:
زمانی که سوت قطارها، زنگ تلفنها و روشنایی لامپها مجالی برای مردم قرن نوزدهم برای شک دربارۀ علم جدید و فواید فناورانه آن باقی نگذاشته بود، نیچه آن را به چالش کشید. او با نقد این تصور که جهان طبیعت بهگونهای تنظیم شده است که با «قواعد» یا «قوانین» علمی ما مطابقت داشته باشد، اصلیترین بنیان علم جدید را زیر سؤال برد. او همچنین با نقد اصل علیّت که برای فهم علمی جهان بسیار ضروری است، نقد خود را عمق بخشید. البته تفاوتهای مهم و ظریفی میان نقد وی از مفاهیم «قانون» و «علیت» در آثار دورۀ اولیه و میانی نیچه و آثار دورۀ نهاییاش وجود دارد. نیچه در لایههای ژرفتری از نقد خود تلاش میکند با کشف پیوندی عمیق میان علم و مابعدالطبیعه، افسانه از کار درآمدنِ «جهان حقیقی» را بیبنیان شدن کل بنای علم جدید جلوه دهد. از این رو، نیچه علم را نیهلیستی میداند و با مقایسۀ علم و الهیات، علم را والاترین صورتِ آرمان زهد و بهترین همدست آن معرفی میکند. البته باید توجه داشت که هدف نیچه نهایتاً نه کنارگذاشتنِ علم و خواستِ حقیقت بهعنوان رانۀ اصلی آن، بلکه تجدید بنای آن بر ستونِ ارزشهای نویی است که به زندگی آری گویند.
منابع مشابه
نظریۀ علم نگاهی فرانظری به بنیادهای علم جدید
شناخت عمیق روش علمی در گرو شناخت فرانظری علم و نظریه های علمی است. در سایۀ چنین شناختی است که می توان مسیر اصلی پژوهش را شناخت و از کجروی و سرگشتگی اجتناب کرد. این که چه باوری علمی است، چه پیش فرض هایی باعث علمیّت می شوند، هریک از روش های علمی به چه نوع نگرشی به علم وابسته هستند و چه تحلیل هایی با جهت گیری کلی محقق به علم متناسب اند، همه با علم شناسی محقق می شود. مؤلف در نقد حاضر در نظر دارد ضمن...
متن کاملنظری به الهیات مجازی در فلسفهی نیچه
ازنظر نیچه، روان آزاد برای رسیدن به مرحلهی آفرینش ارزشهای نوین باید از دو گام حمل ارزشهای فرادهش و نقد این ارزشها عبور کند. اما در راه نیل به مرحلهی سوم، این مانع وجود دارد که روان آزاد هنوز در چارچوب ارزشنهیِ سنتی، به آفرینش ارزشها مبادرت کند. ازدیگرسو، فلسفهی نیچه که نام دیونوسوس را با خود یدک میکشد، گویی خود جلوهای است از دلبستگی به ارزشهای سنتی، چراکه دیونوسوس، ایزدی از ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 11
صفحات 53- 79
تاریخ انتشار 2016-09-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023